Durf te vragen: Soa's

Er zijn van die kwaaltjes waar we liever niet over praten, maar wel vragen over hebben. Voel je niet bezwaard, wij geven graag antwoord.

Wat is een soa?

Chlamydia, gonorroe, herpes, genitale wratten, schaamluis, hiv: het zijn allemaal soa’s. Soa staat voor seksueel overdraagbare aandoening. Oftewel ziektes die je oploopt via seks. Een soa kan bijvoorbeeld in sperma, vaginaal vocht, bloed of schaamhaar zitten. Kom je daarmee in aanraking, meestal via de gevoelige slijmvliezen van je vagina, penis, mond of anus, dan kun je de ziekte oplopen.

Sommige zijn onschuldig, andere gevaarlijk. Dat maakt soa’s best verraderlijk. Want zonder het te weten kun je dus iets (ernstigs) onder de leden hebben en andere mensen besmetten.

Hoe kun je soa’s voorkomen?

De allerbeste manier is een condoom gebruiken – bij alle vormen van seks. Een condoom voorkomt namelijk dat je in aanraking komt met vocht of bloed van je sekspartner. Een spelbreker is de schaamluis: die trekt zich niets aan van een condoom en springt gewoon over. Schaamluis kun je voorkomen door schaamhaar af te scheren.

Ook via seksspeeltjes kun je soa’s overdragen. Deel ze daarom niet, of bescherm ze met een condoom (die je vervangt bij het wisselen van gebruiken). Reinig seksspeeltjes altijd. Warm water en wat milde handzeep werkt prima, een speciale toycleaner kan ook.

Hoe kom je ervan af?

Sommige soa’s gaan vanzelf over, voor andere heb je medicijnen nodig. Ga daarvoor altijd naar je huisarts. Voor het zover is, kun je met een zelftest controleren of je een soa hebt. 

Wanneer doe je een soatest?

Heb je klachten die bij soa’s passen, zoals pijn, jeuk, irritatie of ontstoken bultjes bij de geslachtsdelen? (Kijk voor een uitgebreide lijst van mogelijke klachten bij verschillende soa’s op thuisarts.nl/soa). Of heeft je sekspartner je gewaarschuwd dat je besmet kunt zijn? Kies voor een thuistest of laat je testen bij de huisarts of GGD.

Heb je wisselende partners en niet altijd een condoom gebruikt? Dan heb je grotere kans om een soa op te lopen. Doe dan vaker een soatest. Zo kun je op tijd maatregelen nemen.