Kerst met je familie kan zoet en zuur tegelijk zijn. Zoet omdat al die mensen bij jouw geschiedenis horen. Wat er ook gebeurt, het blijft je familie en je zult altijd verbonden met ze blijven. Je bent bij ze opgegroeid en ze spelen een rol in wie en wat je bent geworden. Ze kennen je en accepteren je (hopelijk) zoals je bent. Er zijn familieverhalen en de vaste familiegrapjes.
Zuur omdat je voor jouw gevoel misschien altijd een hoofdrol speelt in die grapjes, of omdat de leden van jouw kerngezin af en toe het bloed onder je nagels vandaan halen. En – dat helpt ook niet – omdat je ineens weer kind bent. Voor je het weet beland je weer in dezelfde dynamiek met je broer als dertig jaar geleden, toen jullie allebei nog thuis woonden. Tel daarbij op dat je vader een nieuwe vriendin heeft en zich daarom belachelijk gedraagt en voor je het weet hoor je jezelf zeggen... Ho, stop. Niet doen.
De beste tip voor een ontspannen kerst: zeg af en toe niet wat je echt denkt. Is dat oneerlijk en laf? Nee hoor. Het is verstandig en sociaal. Het is absoluut te prijzen om moeilijke dingen in een familie bespreekbaar te maken, maar kerst is daar niet het geschikte moment voor. Denk niet: maar als ik mijn mond houd, geef ik ze gelijk. Denk: als ik al het gedoe langs me af laat glijden en niks zeg, dan maak ik het mezelf gewoon makkelijker.
Ben je van de koude kant (dus: schoonfamilie), dan is het al helemaal niet de bedoeling dat je een uitgesproken mening laat horen. Want al ken jij je partner door en door, je kent hem of haar niet als kind in deze familie. Het is een ongeschreven regel dat de eigen familie net wat meer mag zeggen en doen dan de schoonfamilie.
Familiepatronen komen altijd terug zodra je weer eens met je hele familie bent. En dat kan best zwaar zijn. Vooral als je het gevoel hebt dat je inmiddels iemand anders bent. Je bent niet meer dat jongste zusje dat altijd maar bang/opstandig/onzeker was, maar bij zo’n familiesamen zijn word je wel weer zo gezien. Realiseer je dat het maar voor een paar uur is. Zorg ervoor dat, als je een wat moeizame relatie met je familie hebt, het ook maar voor een paar uur ís. Een hele dag (of dagen) met elkaar doorbrengen is dan wat veel. Stel je eigen grenzen, communiceer daarover en doe dat al ruim voor de kerst. “Ja, ik kom. Ik kom aan het eind van de middag. Eerder lukt niet, want...“ (vul hier je eigen smoes in. Of zeg eerlijk dat je dat te veel is).
Het is mooi als het lukt om niet te veel druk op zo’n familiediner te leggen. Het hoeft niet perfect te zijn. Blijf zo dicht mogelijk bij jezelf. Houd je van koken? Ga lekker los. Krijg je nu al vlekken in je nek bij het idee dat je moet koken voor kerst, maak het jezelf dan makkelijk. Want wat je ook doet: in een wat groter gezelschap kun je het nooit iedereen naar de zin maken. En iedereen vindt altijd ergens wat van. Als iedereen daar een beetje relaxed mee omgaat, dan komt iedereen de kerstdagen prima door. Kan het zomaar gewoon gezellig zijn!